De geschiedenis van Antwerpen

Antwerpen is de hoofdstad van de gelijknamige provincie en kent een rijke geschiedenis. Met een inwonersaantal van ruim 500.000, is Antwerpen de grootste gemeente van België. Antwerpen heeft een historische binnenstad met veel bezienswaardigheden. Dat is één van de redenen waarom Antwerpen zo geliefd is bij toeristen. Je vindt er diverse uitgaansgelegenheden, toprestaurants en luxe winkelketens. Antwerpen is nu een bruisende stad met een trendy imago. De geschiedenis van de Belgische stad neemt ons mee terug naar de prehistorie waarin vooral de Schelde een voorname rol speelt.

In de prehistorie was het gebied rond Antwerpen vooral moerasachtig en nat. Het gebied rondom de Schelde werd bewoond door mensen uit het middensteentijd. Ze woonden hier vooral in kampen en leefden van de landbouw en visserij. Rond het jaar 250 begon de Romeinse tijd in Antwerpen. De Romeinen hadden hun nederzetting gevestigd in de buurt van de monding van de Schijn en speelde een belangrijke rol voor de omgeving. De grote nederzetting dankte zijn naam aan een bezoek van Eligius in 645. Hij noemde het dorp Ando-verpus. De inwoners werden Andouerpi genoemd.

In de 7e eeuw werd Antwerpen door Amandus en Eligius bekeerd. De kerk die daarvoor werd gesticht, kwam in handen van de Rauchingus adel. Dit geslacht werd later ook bekend door de voortbrenging van Karel de Grote en de Karolingen. Ze schonken de kerk aan Willibrordus om het gebied wat nu Nederland beslaat te kunnen ondersteunen in de bekering. In 836 werd Antwerpen aangevallen door de Noormannen. Antwerpen werd platgebrand waarmee de Schelde onder toezicht van de Vikingen kwam. Omstreek 923 werd Antwerpen toebedeeld aan Oost-Francië. De Schelde fungeerde als grens met het westen wat nu ook bekend staat als Frankrijk. Omstreeks het jaar 1000 werd er door Keizer Otto I de Grote een stadsmuur gebouwd. Dit veranderde Antwerpen in een machtscentrum waarmee het imago van handelsstad verdween.

Antwerpen kreeg zijn stadszegel in 1008. In de 12e eeuw werd ook het dorp voorzien van een stevige burcht, welke in opdracht van keizer Hendrik V van Duitsland naar een dikte van ruim 2 meter en een hoogte van 12 meter werd gebracht. In 1312 viel Antwerpen niet langer onder het heerschappij van de hertog van Brabant, maar kwam deze onder het regime te staan van het graafschap Vlaanderen. De stadsrechten die Antwerpen in haar bezit kreeg, waren te danken aan de bouw van de Onze Lieve Vrouwekathedraal van 1352 tot 1521. Deze werd gebouwd in opdracht van Pieter Appelmans.

In de 15e eeuw groeide Antwerpen uit tot een grote stad waar veel handel werd gedreven. Vooral de lakenindustrie trok veel koopmannen aan welke afkomstig waren uit heel centraal Europa. Later, in de 16e eeuw, stond Antwerpen naast Engelse lakens ook bekend om de verkoop van specerijen en metaal. In deze periode begon ook het calvinisme in Antwerpen. Dit gedachtegoed van Johannes Calvijn kon rekenen op een flinke ondersteuning. In deze tijd werd tevens Jan van Oostende, een gereformeerde predikant, veroordeeld tot de brandstapel.

In de 16e en 17e eeuw floreert de stad volop. Met de bouw van het stadhuis in 1561 en de herbouw van de Werfpoort in 1579, neemt de welvaart en culturele groei fors toe. Ook kunstschilders wisten de weg naar Antwerpen te vinden. In 1566, na de beeldenstorm, ontvluchtte veel Rooms Katholieke inwoners de stad. Dit gebeurde naar aanleiding van de Antwerpse Beroerten welke ook wel de Bloedraad werd genoemd door de vele doodvonnissen die werden uitgesproken. Omstreeks 1576 werd Antwerpen aangevallen door de Spanjaarden. De Spaanse Furie vermoordde tijdens de 80-jarige oorlog ruim 8.000 inwoners. Het tijdperk werd ook wel de Antwerpse Republiek genoemd en had een calvinistische inslag. Omstreeks 1580 keerde de rust in Antwerpen terug met de komst van Willem van Oranje. Het inwonersaantal was echter fors gedaald. De zeevaart over de Schelde werd gesloten voor scheepsvrachten van en naar Spanje. Antwerpen kwam in een recessie terecht nadat het niet langer specerijen en lakens kon verkopen.

Omstreeks 1792 viel het Franse leger Antwerpen binnen en veroverde de stad. De Schelde werd weer geopend maar de oorlog onder leiding van Napoleon zorgde nog steeds voor beperkingen in de handel. Antwerpen had in deze tijd meer functie als oorlogshaven. In 1830 startte de Belgische Revolutie. De citadel van Antwerpen werd door het Nederlandse leger bezet. Deze stond onder leiding van baron Chassé. Een jaar later moest Chassé de strijd opgeven. De citadel werd veroverd door Gérard welke maarschalk was van het Franse leger. In 1839 kwam de Scheldetol in handen Nederland. Dit gebeurde nadat het scheidingsverdrag tussen België en Nederland op 19 april van dat jaar getekend werd. De heffing werd door beide partijen afgekocht op 12 mei 1863. In de 19e eeuw werd de haven van Antwerpen een belangrijk onderdeel voor de handel in rubber en ivoor. In 1899 werd zelfs het station Antwerpen-Centraal gebouwd.

De eerste aanval op Antwerpen in de Eerste Wereldoorlog vond plaats op 25 augustus 1914. Dit gebeurde met behulp van een Zeppelin. Ruim twee maanden later volgden de zware aanvallen waarna België op 10 oktober 1914 Antwerpen opeiste. In de Tweede Wereldoorlog raakte de haven van Antwerpen zwaar beschadigd door Duitse bommen. Dit gebeurde tussen oktober 1944 en maart van het jaar 1945. Eerder al had nazi-Duitsland diverse razzia’s uitgevoerd om de joden uit Antwerpen te verdrijven. De stad raakte zwaar gehavend en veel inwoners ontvluchtte Antwerpen. Op 4 september 1944 werd Antwerpen bevrijd door de Britten welke onder leiding stonden van kolonel Silvertop

Na de Eerste en Tweede Wereldoorlog werd Antwerpen flink vernieuwd. Zo werd de Boudewijnsluis in 1955 in gebruik genomen waardoor de haven ook geschikt werd voor grote zeeschepen. De Zandvlietsluis werd gebouwd in 1967 en is met een diepgang van ruim 13 meter nog steeds de grootste wereldwijd. Ook de stad werd aan een vernieuwing onderworpen. Het Eilandje werd volledig vernieuwd na zijn leegloop in het jaar 1970. Vanaf 2006 is er gewerkt aan de bouw van nieuwe woontorens en werden de oude haventjes in gebruik genomen als jachthaven.

Tegenwoordig is Antwerpen een bruisende metropool welke nog steeds bekend is om zijn diamanten en edelstenen. Deze worden in Antwerpen geslepen en verhandeld. Daarnaast speelt ook de haven van Antwerpen nog steeds een belangrijke rol. Vanuit de haven worden er jaarlijks ruim 150 miljoen ton aan producten en etenswaren verscheept.